Podejścia psychoterapeutyczne
Nasi psychoterapeuci specjalizują się w różnych podejściach psychoterapeutycznych. Poniżej przedstawiamy podstawowe informacje na temat każdego z nurtów w jakim pracujemy:
Podejście psychodynamiczne
Terapia psychodynamiczna wywodzi się z klasycznej psychoanalizy, uwzględniając
również nowsze teorie analityczne oraz wiedzę z zakresu psychologii klinicznej i
psychiatrii, co pozwala na elastyczność w dostosowywaniu jej do indywidualnej
problematyki pacjenta. Jest metodą, w której podstawowym narzędziem pracy jest
rozmowa. Psychoterapia zorientowana psychodynamicznie koncentruje się na
odnalezieniu źródła nieświadomego konfliktu, który często manifestuje się: objawami
somatycznymi, lękiem, depresją, niepokojem nieznanego pochodzenia, nerwowością,
różnorodnymi trudnościami w codziennym funkcjonowaniu. Terapia polega na ujawnieniu
i przepracowaniu nieświadomych treści, schematów relacji i wzorców psychicznych,
poprzez rozmowę, w której pacjent zachęcany jest do swobodnego wyrażania swoich
myśli, pragnień i emocji. Psychodynamiczna praca wymaga podejścia indywidualnego i
całościowego do osobowości pacjenta. Na tej podstawie tworzona jest strategia pracy w
psychoterapii, stawiane są cele terapeutyczne i jasno określany obszar zakresu pomocy.
Nurt ten zakłada, że natura problemów i zaburzeń psychicznych jest złożona, w dużej
mierze nieświadoma i niezawiniona przez osobę cierpiącą. Podczas psychoterapii pacjent
uzyskuje nowe rozumienie swojej rzeczywistości wewnętrznej i zewnętrznej oraz ma
możliwość przeżycia doświadczenia interpersonalnego w relacji terapeutycznej, która
stanowi bazę do wprowadzenia korzystnych zmian w funkcjonowaniu psychicznym i
społecznym.
Podejście systemowe
Ten nurt psychoterapii wykorzystywany jest szczególnie w terapii rodzin, małżeństw i par. Podstawowym
założeniem systemowej terapii rodzin jest rozumienie rodziny nie jako prostej sumy jej elementów, ale
jako systemu, który tworzą jego członkowie oraz ich wzajemne relacje. Każdy system rodzinny można
opisać za pomocą cech, które są charakterystyczne tylko dla niego. Są wśród nich: zestaw
obowiązujących w rodzinie zasad, role przypisane poszczególnym członkom rodziny, formy jawnej i
ukrytej komunikacji, sposoby rozwiązywania problemów. Związki pomiędzy członkami rodziny mają
źródła w przeszłości (wspólna historia), teraźniejszości (wspólne spostrzeżenia i przekonania o świecie)
oraz przyszłości (wspólny cel). Członkowie systemu rodzinnego są ze sobą związani silnymi,
wzajemnymi więziami uczuciowymi i poczuciem lojalności (3). Z przyjęcia rozumienia rodziny jako
systemu wynika, że jakakolwiek zmiana w jednej części systemu rodzinnego wpływa na pozostałe jego
części, a tym samym na funkcjonowanie rodziny jako całości. Przy czym z jednej strony przyczyny
mające to samo źródło mogą powodować różne skutki (np. konflikt między rodzicami może stać u źródła
rozmaitych problemów u dziecka), a z drugiej – wychodząc z różnych źródeł można dojść do tych
samych rezultatów (np. agresja dziecka może być spowodowana wieloma różnymi przyczynami
mającymi swoje źródło w rodzinie).
Jedną z zasad systemowego rozumienia rodziny jest odejście od myślenia przyczynowo-skutkowego na
rzecz myślenia cyrkularnego, zgodnie z którym zachowanie każdej z osób wchodzącej w interakcję
oddziałuje na partnera interakcji, a równocześnie jest modyfikowana przez reakcję tego partnera
Terapeuta rodzinny, wraz z pojawianiem się nowych podejść do rozumienia rodziny, coraz częściej
odrzuca istnienie prawdy obiektywnej, zachowując postawę ciekawości, szacunku wobec klienta przy
jednoczesnym zachowaniu dystansu do jego opowieści. Za pomocą różnych interwencji stara się
natomiast powołać do życia inne możliwe opowieści o świecie, rodzinie, problemie i jego rozwiązaniu
Na sesjach pacjenci mogą zapoznać się z historią rodzinną partnera, małżonka. Mogą zyskać wzajemnie
lepszą świadomość rodzinnej historii oraz ról, jaką każde z nich odgrywało w rodzinie pochodzenia.
Często służy do tego genogram, który jest podobny do drzewa genealogicznego. Genogram pokazuje jak
w przestrzeni kilku pokoleń wyglądały relacje między członkami rodziny,
W klasycznym podejściu systemowym o funkcjonalności rodziny decyduje to, jak członkowie rodziny
radzą sobie ze zmianami, które mogą wynikać z cyklu życia rodziny (rodzina podobnie jak jednostka
przechodzi przez różne fazy swojego życia, w których ma do spełnienia określone zadania) lub różnych
nieprzewidzianych zdarzeń losowych. Zgodnie z koncepcją rodziny jako systemu, zachowanie jednostki
nie jest rozpatrywane w perspektywie intrapsychicznej (jako wyraz wewnętrznych procesów i dynamiki
człowieka), ale w perspektywie interpersonalnej, co pozwala na zrozumienie zachowania jako elementu
sekwencji zdarzeń zachodzących w systemie rodzinnym (3). Zatem zmiana zachowania członka rodziny
możliwa jest dzięki pomocy rodzinie w zmianie jej struktury, typowych wzorców interakcji lub systemu
przekonań. W tym modelu zachowanie dysfunkcjonalne jednostki lub występujący u niej objaw
traktowany jest jako wyraz dysfunkcji lub braku równowagi w systemie. W związku z tym terapeuci
rodzinni szukają raczej znaczenia lub funkcji występującego u członka rodziny objawu jako oznaki
destabilizacji rodziny oraz próby adaptacji lub przywrócenia równowagi. Celem systemowej terapii
rodzin jest zmiana systemu
Podejście ericsonowskie
Opiera się na założeniu, że każdy z nas ma wewnętrzne zasoby wystarczające do konstruktywnego rozwiązywania problemów.
Celem terapii jest zainicjowanie zmiany, odkrywanie mocnych stron, wydobywanie i rozwój odpowiedniej wrażliwości, a także
poznawanie ograniczeń. Dopasowanie terapii do indywidualności pacjenta, problemu, z którym się zgłasza oraz jego celów, to
podstawowa zasada szkoły ericksonowskiej. W celu dotarcia do zasobów ukrytych w nieświadomości mogą służyć techniki
transowe. Terapeuta ericksonowski często pracuje stosując metafory, opowieści, wykorzystuje wszelkie
drogi, dzięki którym może porozumieć się z ludzką nieświadomością. Traktuje ją, jako swojego
sprzymierzeńca. Jeśli pewne treści są w niej ukryte, oznacza to, że jest to dla nich najodpowiedniejsze
miejsce na ten moment. Może ją zaprosić do współpracy na różne sposoby – stosując bajki, psychodramę,
rysunek, humor i paradoks. Praca terapeutyczna nastawiona jest na wywołanie zmian metodą małych
kroków, poprzez uruchomienie i spożytkowanie zasobów zarówno indywidualnych jak i rodzinnych.
Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach
Terapia Skoncentrowana na Rozwiązaniach (ang. Brief Solution Focused Therapy) należy do jednego z
szesnastu współczesnych wiodących systemów psychoterapeutycznych, określanego mianem terapii
konstruktywistycznych
Specyfika modelu TSR określa sposób postrzegania zarówno samego człowieka, natury jego problemów,
możliwości zmiany oraz najbardziej użytecznych sposobów pomagania ludziom w jej osiągnięciu.
Sposób, który możemy określić jako podejście radykalne, oparte o ideę konwersacji, zakładające
możliwość skutecznej pracy nad zmianą bez potrzeby zgłębiania, czy szczegółowej analizy natury
problemów, których doświadczają klienci. Podejście to zakłada także upełnomocnienie klienta,
rozumiane jako jednocześnie środek i efekt końcowy relacji pomocowej. Idea ta bazuje na dwóch
źródłach: znaczeniu przypisywanemu budowaniu obrazu rozwiązań, które są domeną tzw. preferowanej
przyszłości klienta oraz przekonaniu, że klienci posiadają wystarczające zasoby, aby obraz ten
zmaterializować w swojej przyszłości, czyli osiągnąć zakładane cele.
Podstawowe założenia TSR:
Model TSR jest prosty, ale wcale nie łatwy. Kluczowymi dla rozumienia Podejścia Skoncentrowanego na
Rozwiązaniach jest kilka konstytuujących go założeń wyszczególnionych poniżej:
• Koncentracja na pozytywach, rozwiązaniach, teraźniejszości i przyszłości, kierunek terapii
wyznacza nie problem, a potrzeby.
• Nie trzeba znać szczegółów dotyczących problemu, aby znaleźć rozwiązanie.
• Nigdy nie jest zawsze, zawsze są momenty gdy najgorsza rzeczywistość wygląda trochę lepiej –
wyjątki od problemu sugerują stosowne rozwiązania..
• Małe zmiany wywołują duże zmiany.
• Klienci są pełni zasobów potrzebnych do znalezienia rozwiązania.
• Klient jest ekspertem od swojego życia, czasami potrzebuje jednak wsparcia.
• Klienci znają stosowne rozwiązania, oni określają cele terapii.
• Opór nie jest użyteczną koncepcją w pracy -współpraca jest nieuchronna.
• Istnieje wiele sposobów spojrzenia na daną sytuację, żaden nie jest bardziej właściwy niż inne.
Istotna jest zatem anormatywność i uznanie kompetencji klienta, koncentracja na jego osobie oraz
zasobach, ponadto koncentracja na potrzebach i celach, które wyznaczają kierunek pracy. Wiąże się to z
przekonaniem o konieczności kreowania określonej, pożądanej przez klienta wizji przyszłości.
Strategiczno-strukturalna terapia uzależnienia
Terapia uzależnień to główna forma leczenia w przypadku osób borykających się z różnego typu
nałogami. Alkoholizm czy każde inne uzależnienie to choroba postępująca, którą najzwyczajniej w
świecie trzeba leczyć. Terapia uzależnień opiera się na różnych oddziaływaniach psychoterapeutycznych.
Ma na celu przede wszystkim spowodować, aby pacjent zaprzestał wykonywania destrukcyjnego
działania (nałogowego picia alkoholu, zażywania substancji psychoaktywnych, nałogowego hazardu etc.).
Ponadto proces ten ma prowadzić do zredukowania szkodliwych skutków nałogu oraz umożliwić
choremu powrót do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie.
Ze względu na rozległość i złożoność problemów osoby uzależnionej system udzielania jej pomocy musi
obejmować wiele elementów. Związane jest to z
dążeniem do osiągania kilku różnych celów praktycznych. Należą do nich:
a. zwiększenie zdolności do trwałego utrzymywania abstynencji
b. zwiększenie zdolności do rozwiązywania problemów osobistych
c. zwiększenie zdolności do prowadzenia zdrowego i konstruktywnego sposobu życia
d. usuwanie zaburzeń somatycznych i psychicznych